Δανία: Προεδρία της ΕΕ και Σκληρότερη Μεταναστευτική Πολιτική
Η Δανία, γνωστή για τη στήριξή της σε αυστηρές μεταναστευτικές πολιτικές, ετοιμάζεται να αναλάβει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Ιουλίου. Στόχος της είναι να προωθήσει τις απόψεις της και να ενισχύσει περαιτέρω την πολιτική του μπλοκ για τη μετανάστευση. Η υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Μαρί Μπιέρε, τόνισε ότι η μεταναστευτική πολιτική συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια, τονίζοντας τη σημασία της ύπαρξης μιας ενδεούς, σταθερής και ισχυρής Ευρώπης με προτεραιότητα στον έλεγχο των ροών προς αυτήν.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στο Βερολίνο, η Δανή πρωθυπουργός Μέτε Φρέντερικσεν ανακοίνωσε τις στρατηγικές της σε δύο βασικά μέτωπα: πρώτον, τη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, δεύτερον, την προσπάθεια περιορισμού της επιρροής του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στη μεταναστευτική πολιτική. «Δε χρειάζεται να βρούμε νέες λύσεις για να περιορίσουμε τη ροή μεταναστών στην Ευρώπη» δήλωσε η Φρέντερικσεν, επισημαίνοντας την ανάγκη προσφυγής σε δημόσιες πολιτικές οι οποίες θα διευκολύνουν την αντεπίθεση όσων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις παραμονής.
Η Δανία δικαιολογεί την επιθυμία της να περιορίσει την υποδοχή μεταναστών, καθώς το ποσοστό των ατόμων ξένης καταγωγής έχει αυξηθεί από 3,3% σε 16,3% από το 1985 έως το 2025. Η κυβέρνηση αποδίδει αυτή την επιθυμία στην ανάγκη διατήρησης του γενναιόδωρου κράτους πρόνοιας. Επιπλέον, η ζήτηση για ξένο εργατικό δυναμικό είναι υψηλή, με τις άδειες εργασίας να διπλασιάζονται σε λιγότερο από μία δεκαετία, αν και αυτές μπορούν να ανακληθούν γρήγορα από τις αρχές.
Οι πρόσφυγες στη Δανία αποκτούν άδεια παραμονής διάρκειας ενός έτους που είναι ανανεώσιμη, με τις αρχές να τους προτρέπουν να επιστρέψουν στις χώρες τους μόλις η ανάγκη τους για προστασία κριθεί μη επείγουσα. Η ερευνήτρια Μαρί Σάντμπεργκ, επικεφαλής του Κέντρου Έρευνας για τη Μετανάστευση του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, επισημαίνει ότι οι πολιτικές αυτές δημιουργούν μια «αντιφατική ή σχιζοφρενική κατάσταση» για τους πρόσφυγες, οι οποίοι καλούνται να ενσωματωθούν σε μια κοινωνία που παράλληλα τους προειδοποιεί ότι μπορεί να χρειαστεί να φύγουν ανά πάσα στιγμή. Η αυστηρή έμφαση στις πολιτικές επιστροφής και οι απαιτήσεις για μόνιμη άδεια διαμονής καθιστούν δύσκολη την ένταξή τους στη δανική κοινωνία.
Η πολιτική μεταναστευτικής κατεύθυνσης της Δανίας έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την εκλογή της Φρέντερικσεν και την ευθυγράμμιση της με τις απόψεις προηγούμενων δεξιών κυβερνήσεων. Η πρωθυπουργός έχει επανειλημμένα αναφέρει τη μη δυτική μετανάστευση ως «τη μεγαλύτερη πρόκληση» για τη χώρα. Το 2024, υποστήριξε τον βουλευτή Φρέντερικ Βαντ, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ορισμένοι μετανάστες μπορεί να «υπονομεύουν» τη δανική κοινωνία, ενσανόνοντας ανησυχίες σχετικά με την ένταση ανάμεσα στην πολιτιστική ταυτότητα της χώρας και την παρουσία ξένων πολιτών.
Η Δανία, προσαρμόζοντας τη στάση της προς την υποδοχή προσφύγων, έχει μειώσει δραστικά τον αριθμό των αιτήσεων ασύλου που εγκρίνονται, με μόνο 860 αιτήσεις να εγκρίνονται το 2024, αριθμός σχεδόν 13 φορές μικρότερος από τον αντίστοιχο του 2015. Η Φρέντερικσεν υπερασπίζεται τη διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων ασύλου εκτός της χώρας, συνεχίζοντας τις συζητήσεις για την αποστολή αιτούντων ασύλου εκτός Ευρώπης, πιθανόν στη Ρουάντα, για την επεξεργασία των αιτημάτων τους. Συγχρόνως, χώρες όπως η Δανία και η Ιταλία ζητούν την επαναξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου όσον αφορά τις διαδικασίες μετανάστευσης, εκφράζοντας ανησυχίες ότι ορισμένες φορές η Σύμβαση μπορεί να προστατεύει «τους λάθος ανθρώπους».
Η στάση της Δανίας, σύμφωνα με τη Μικάλα Μπέντιξεν, πρόεδρο της οργάνωσης «Refugees Welcome», «υπονομεύει ολόκληρη τη νοοτροπία της Ευρώπης» και προκαλεί ανησυχία για το μέλλον της μεταναστευτικής πολιτικής εντός της ΕΕ.