Νέες ευκαιρίες προκύπτουν από τη μείωση του «κενού ΦΠΑ»
Η πλήρης ενεργοποίηση των ψηφιακών εργαλείων στον τομέα της φορολογίας ανοίγει το δρόμο για την είσπραξη επιπλέον 1 δισ. ευρώ. Αυτή η αύξηση, όταν προστεθεί στα 2 δισ. ευρώ που αναμένονται να εξοικονομηθούν ετησίως από το 2024 χάρη στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, ενισχύει τη συνολική «δύναμη πυρός» του πακέτου των φοροελαφρύνσεων, φέρνοντάς την στα 3 δισ. ευρώ.
Βελτίωση είσπραξης του ΦΠΑ
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γιάννη Τσουκαλά, επικεφαλής του Γραφείου του Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, οι εισπράξεις του ΦΠΑ είναι σε ανοδική πορεία, κινούνται με διπλάσια ταχύτητα σε σχέση με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού. Η διαφορά που αναφέρεται ως «κενό ΦΠΑ», δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στα προσδοκώμενα έσοδα και στα πραγματικά εισπραχθέντα, έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Από 29,1% το 2017, η μείωση αυτή έχει αγγίξει το 13,7% το 2022, με στόχο να πέσει κάτω από το 10% το 2024. Ίσως αυτό το έτος να πλησιάσει το 7%, κοντά στον μέσο ευρωπαϊκό όρο που είναι περίπου 5%.
Εάν οι στόχοι αυτοί επιτευχθούν, η χώρα θα εξασφαλίσει το επιπλέον 1 δισ. ευρώ που απαιτείται για νέες φορολογικές ελαφρύνσεις μέχρι το 2027.
Προτάσεις για τη φορολογική πολιτική
Το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής έχει προτείνει έναν επανασχεδιασμό των φορολογικών κλιμάκων, με σκοπό μια αναλογικότερη και δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών, ενόψει των προγραμματισμένων αλλαγών στην άμεση φορολογία. Παράλληλα, απορρίπτει οποιαδήποτε μείωση στους έμμεσους φόρους, όπως ο ΦΠΑ και ο ΕΦΚ, επισημαίνοντας ότι αυτές οι μειώσεις δεν μετακυλίονται στους καταναλωτές, αλλά συνήθως καταλήγουν στους ενδιάμεσους φορείς.
Ο κ. Τσουκαλάς αναδεικνύει την ανάγκη επανασχεδιασμού της φορολογικής κλίμακας, υποδεικνύοντας δύο σοβαρές δυσλειτουργίες:
- Στο κλιμάκιο εισοδήματος από 10.001 ευρώ έως 20.000 ευρώ, ο φορολογικός συντελεστής ανέρχεται στο 22% αντί του 9% που ισχύει για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, κάτι που απαιτεί την προσθήκη ενός νέου ενδιάμεσου συντελεστή.
- Ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής 44% που επιβάλλεται στο τμήμα του εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ, θεωρείται σχετικά χαμηλός και χρήζει αναπροσαρμογής.
Προκλήσεις από την παραοικονομία
Ένα σημαντικό ζήτημα που παραμένει άλυτο είναι η παραοικονομία, η οποία κινείται στα επίπεδα του 16%-18% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με στοιχεία του 2023, ένα στα τέσσερα ευρώ που ξοδεύουν τα ελληνικά νοικοκυριά δεν έχει δηλωθεί στην εφορία, με το συνολικό ποσό να φτάνει τα 41 δισ. ευρώ. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα δηλωθέντα εισοδήματα για το 2024 ανήλθαν στα 110 δισ. ευρώ, ενώ η συνολική καταναλωτική δαπάνη, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, διαμορφώθηκε στα 151 δισ. ευρώ.