Πανεπιστήμια: Συμπεράσματα από την 108η Σύνοδο Πρυτάνεων
Η 108η Σύνοδος Πρυτάνεων των Ελληνικών Πανεπιστημίων πραγματοποιήθηκε στη Χαλκιδική από τις 6 έως τις 9 Μαΐου 2025, με πρόεδρο τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Καθηγητή Στυλιανό Κατρανίδη, και τη συμμετοχή της Πρυτάνεως του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Καθηγήτριας Χριστίνας Κουλούρη, και του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Καθηγητή Αθανάσιου Κατσή. Εντός των εργασιών της Συνόδου συμμετείχαν και μέλη της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού, όπως η υπουργός Σοφία Ζαχαράκη, ο υφυπουργός Νικόλαος Παπαϊωάννου και ο γενικός γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης, Δημήτρης Μπουραντώνης.
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, στη συνεδρία παραβρέθηκαν επίσης αξιωματούχοι όπως η πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Σωτηρία Ντούνη, και άλλοι σημαντικοί παράγοντες του δημόσιου τομέα που επηρεάζουν την ανώτατη εκπαίδευση. Η Σύνοδος καλωσόρισε τη νέα ηγεσία του ΥΠΑΙΘΑ και εξέφρασε τη φιλοδοξία για παραγωγική συνεργασία με στόχο την ενίσχυση του εκπαιδευτικού συστήματος.
Οικονομικοί Πόροι και Χρηματοδότηση
Ένα από τα κύρια αιτήματα της Συνόδου Πρυτάνεων είναι η ενίσχυση των οικονομικών πόρων των Ελληνικών Πανεπιστημίων. Επισημάνθηκε ότι ο νέος τακτικός προϋπολογισμός των ανώτατων ιδρυμάτων δείχνει μείωση άνω του 50% σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την οικονομική κρίση. Αναφέρθηκε επίσης ότι η χρηματοδότηση ανά φοιτητή ανέρχεται μόλις στο 1/3 του μέσου όρου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που αναδεικνύει τις πιεστικές ανάγκες των Πανεπιστημίων.
Οι Πρυτάνεις επεσήμαναν ότι η απουσία ετήσιας επιχορήγησης για την κάλυψη των ανελαστικών λειτουργικών δαπανών έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα. Για το 2025, η επιχορήγηση συντήρησης παρουσίασε μείωση 50% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, γεγονός που υποδεικνύει την επιτακτική ανάγκη για επαρκή χρηματοδότηση και προγράμματα ανάπτυξης.
Υποστελέχωση και Νομοθετικά Θέματα
Η κατάσταση της υποστελέχωσης στα πανεπιστήμια παραμένει δραματική, κυρίως στον τομέα του διοικητικού προσωπικού, η οποία επιδεινώνεται περαιτέρω από τις διαδικασίες κινητικότητας στους δημοσίους υπαλλήλους και τις αργές διαδικασίες πρόσληψης μέσω ΑΣΕΠ. Υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις και σε μέλη ΔΕΠ και διδακτικό προσωπικό, παρά την πρόσφατη αύξηση των διαθέσιμων θέσεων στα Πανεπιστήμια.
Η Σύνοδος τόνισε τη σημασία της συνέχισης του διαλόγου με την πολιτική ηγεσία σχετικά με τις βελτιώσεις του νομοθετικού πλαισίου και την ανάγκη μείωσης της γραφειοκρατίας στην ανώτατη εκπαίδευση.
Διαγραφές Φοιτητών και Ασφάλεια
Σχετικά με το καίριο ζήτημα των διαγραφών φοιτητών, η Σύνοδος επανέλαβε τη σημασία διάκρισης μεταξύ ενεργών και μη ενεργών φοιτητών. Ζήτησε από την ηγεσία του ΥΠΑΙΘΑ τη θέσπιση νομοθετικών ρυθμίσεων που θα διασφαλίζουν τη συνεχιζόμενη στήριξη των ενεργών φοιτητών και θα αποτρέπουν αδικαιολόγητες διαγραφές.
Τέλος, η Σύνοδος υπογράμμισε τη μεγάλη εμπιστοσύνη που απολαμβάνει το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο από την κοινωνία και διεθνώς, καλώντας την πολιτεία να προσφέρει έμπρακτη στήριξη στις ανάγκες της ανώτατης εκπαίδευσης. Όσον αφορά την ασφάλεια στα πανεπιστήμια, τονίστηκε η ανάγκη για προσαρμοσμένα μέτρα ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε ιδρύματος, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η προστασία όλων των εμπλεκομένων.
Οι Πανεπιστημιακοί φορείς ζητούν από την Πολιτεία την υποστήριξη για την αντιμετώπιση σοβαρών περιστατικών και την οικονομική ενίσχυση, έτσι ώστε να μπορούν να εφαρμόσουν αποτελεσματικά μέτρα πολιτικής προστασίας. Η προστασία της ακαδημαϊκής κοινότητας είναι προτεραιότητα και απαιτεί συνεργασία των θεσμικών φορέων.