Πλήρης Ανάπτυξη του Παρατηρητηρίου Γεωεπιστημών και Κλιματικής Αλλαγής PANGEA
Στο νησί των Αντικυθήρων, που έχει αναγνωριστεί ως καθοριστικό σημείο για τις ατμοσφαιρικές μάζες, προχωρά η πλήρης ανάπτυξη της ερευνητικής υποδομής PANGEA του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Αυτό το σημαντικό έργο στοχεύει να δημιουργήσει το μοναδικό Παρατηρητήριο Γεωεπιστημών και Κλιματικής Αλλαγής στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Το έργο βρίσκεται στην τελική του φάση με την υπογραφή συμβάσεων για την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού.
Ο διευθυντής και πρόεδρος του ΔΣ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Σπύρος Βασιλάκος, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «το ΠΑΓΓΑΙΑ δεν είναι απλώς ένα έργο υποδομής, αλλά μια εθνική αποστολή που έχουμε αναλάβει ως φορέας, καθώς και μια επένδυση στην επιστήμη, την καινοτομία και την ανθεκτικότητα απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις». Στη συνέχεια, ο κ. Βασιλάκος εξήγησε ότι η απόφαση να δημιουργηθεί το Παρατηρητήριο προήλθε από τη δήλωση ανάγκης για επιστημονικά και τεχνολογικά τεκμηριωμένες απαντήσεις στις προκλήσεις που θέτει η κλιματική κρίση στη Μεσόγειο.
«Η Μεσόγειος είναι ένα κλιματικό “hot spot”, ευάλωτο σε ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές», υπογράμμισε ο κ. Βασιλάκος. Η απόφαση να εγκατασταθεί το ΠΑΓΓΑΙΑ στo νησί των Αντικυθήρων ήταν στρατηγική επιλογή για να δημιουργηθεί μια μεγάλη υποδομή που θα προσφέρει σημαντικά επιστημονικά δεδομένα στην περιοχή.
Η επιλογή της τοποθεσίας στα Αντικύθηρα βασίζεται στο γεγονός ότι η περιοχή αποτελεί σταυροδρόμι αέριων μαζών και εισάγει ποικιλία αερολυμάτων που επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες. Η διαδικασία σύστασης του Παρατηρητηρίου έχει ξεκινήσει από το 2017, με τις πρώτες εγκαταστάσεις να ολοκληρώνονται το 2018, περιλαμβάνοντας ήδη μια σειρά από μετεωρολογικούς σταθμούς και άλλες υποδομές για την παρακολούθηση και την έρευνα.
Η συνολική χρηματοδότηση για την ανάπτυξη του Παρατηρητηρίου ανέρχεται στα 28 εκατομμύρια ευρώ και προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ο κ. Βασιλάκος εξήρε τη συμβολή του προηγούμενου πρόεδρου του ΕΑΑ, Μανώλη Πλειώνη, ο οποίος διασφάλισε την απαραίτητη χρηματοδότηση για την υλοποίηση του έργου.
Στρατηγική Ανάπτυξη και Διαχείριση Δεδομένων
Σήμερα, έχουν ολοκληρωθεί πέντε διεθνείς διαγωνισμοί για την ανάπτυξη του ΠΑΓΓΑΙΑ, οι οποίοι αφορούν προμήθεια εξειδικευμένου εξοπλισμού και κατασκευή δομών στα Αντικύθηρα. Μέχρι στιγμής, έχουν υπογραφεί περίπου 40 συμβάσεις με προμηθευτές και αναδόχους, γεγονός που αντανακλά την πολυπλοκότητα και τη δυναμική του έργου. Στόχος της υποδομής είναι η ανάπτυξη μιας σύγχρονης ερευνητικής υποδομής που θα παρέχει αξιόπιστα δεδομένα για την παρακολούθηση της κλιματικής αλλαγής και άλλων παραμέτρων.
Το ΠΑΓΓΑΙΑ επιδιώκει επίσης να λειτουργήσει ως πλατφόρμα καινοτομίας και εκπαίδευσης, τοποθετώντας την Ελλάδα στον χάρτη της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΑΑ, υπάρχει η πρόθεση το νησί των Αντικυθήρων να γίνει σημείο αναφοράς για τη συνάντηση της επιστήμης με την κοινωνία.
Καινοτομία μέσω Τηλεπισκόπησης
Η πρόσφατη υπογραφή της πρώτης σύμβασης για την προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού τηλεπισκόπησης αποτελεί σημείο καμπής για το έργο. Αυτή η μονάδα θα προσφέρει ακριβή δεδομένα σχετικά με τις ατμοσφαιρικές και μετεωρολογικές παραμέτρους και θα ενισχύσει την ικανότητα παρακολούθησης της κλιματικής αλλαγής. Η ελληνική εταιρεία υψηλής τεχνολογίας Raymetrics αναλαμβάνει την προμήθεια του εξοπλισμού και η συμμετοχή της επιβεβαιώνει τη γέννηση ενός πρότυπου ερευνητικού εργαλείου.
Όλα αυτά τα βήματα δείχνουν τη δέσμευση του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στη συνεχόμενη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, με τον υπεύθυνο της ερευνητικής υποδομής, Νίκος Μιχαλόπουλος, να τονίζει ότι η επιστήμη της ατμόσφαιρας είναι καίριας σημασίας για το μέλλον όλων μας.
Αποτελώντας ένα από τα κεντρικά στοιχεία της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας, το ΠΑΓΓΑΙΑ φιλοδοξεί να καλύψει σημαντικά κενά στην υποδομή έρευνας και να προσφέρει αξιόπιστα δεδομένα που θα βοηθήσουν στη διαμόρφωση στρατηγικών πολιτικής προστασίας και ανάπτυξης της ανθεκτικότητας των κοινωνιών μας.