Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τα σχολικά κυλικεία με το νέο καθεστώς φορολογίας
Η σχολική χρονιά για δασκάλους και μαθητές μπορεί να ολοκληρώθηκε στα μέσα Ιουνίου, ωστόσο το εφετινό «κουδούνι του σχολάσματος» για τους ιδιοκτήτες κυλικείων έρχεται υπό συνθήκες που δεν είναι ιδανικές σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια. Τα σχολικά κυλικεία σε όλες τις μονάδες της χώρας βρίσκονται σε κατάσταση βαθιάς κρίσης, και αυτό οφείλεται κυρίως στην νέα φορολογική πολιτική που θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Οκτωβρίου 2024. Οι κυλικειάρχες καταγγέλλουν ότι οι συνθήκες αυτές καθιστούν σχεδόν αδύνατη τη συνέχιση της δραστηριότητάς τους.
Η αυστηρή γραφειοκρατία, οι όροι λειτουργίας και ο αποκλεισμός από κρίσιμες αποφάσεις απειλούν τη βιωσιμότητα των σχολικών κυλικείων, ενός θεσμού που διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην καθημερινή ζωή των μαθητών.
Η φορολογία ως ταφόπλακα για τα κυλικεία
Η νέα φορολογική πολιτική, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή από την ΑΑΔΕ, προβλέπει ότι τα σχολικά κυλικεία θα φορολογούνται με βάση 255 ημερών λειτουργίας για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και 274 ημερών για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Προτού υπάρξει αυτή η απόφαση, τα κυλικεία φορολογούνταν με βάση τη πραγματική τους δραστηριότητα, δηλαδή για περίπου 189 ημέρες. Αυτή η αλλαγή έχει οδηγήσει σε μια δραματική αύξηση της φορολογίας και καθυστερήσεις στην εκκαθάριση των δηλώσεων.
«Τα κυλικεία, τα οποία κατά μέσο όρο μετέφεραν φόρους 700 έως 1.000 ευρώ τα προηγούμενα έτη, τώρα επιβαρύνονται με ποσά που κυμαίνονται μεταξύ 2.000 και 2.500 ευρώ ετησίως», δηλώνει η Μυρσίνη Μαστραντωνά, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κυλικείων Δημοσίων και Ιδιωτικών Σχολείων (ΠΟΚΔΙΣ). Αυτή η κατάσταση δεν επηρεάζει μόνο τη φορολογική επιβάρυνση, αλλά προκαλεί καθυστερήσεις στην εκκαθάριση των δηλώσεων – γεγονός που οδηγεί στην απώλεια προθεσμιών και δικαιωμάτων, όπως το φοιτητικό επίδομα.
Η κυρία Μαστραντωνά, που λειτουργεί κυλικείο στη Χαλκίδα για πάνω από 20 χρόνια, περιγράφει μια ζοφερή πραγματικότητα: «Η φορολογία είναι η ταφόπλακα στο επάγγελμά μας. Φορολογούμαστε τεκμαρτά για 255-275 εργάσιμες ημέρες, ενώ στην πραγματικότητα εργαζόμαστε περίπου 189». Ανέφερε ακόμη ότι οι μαθητές δεν είναι παρόντες σε όλη τη διάρκεια αυτών των ημερών, γεγονός που είναι ενδεικτικό της αδικίας.
Η αδικία της οριζόντιας φορολόγησης
Η οριζόντια φορολόγηση δημιουργεί χτυπητές ανισότητες, αφού τα κυλικεία σχολείων φορολογούνται με τον ίδιο τρόπο όπως και κυλικεία αεροδρομίων ή καραβιών. Η πρόεδρος της ΠΟΚΔΙΣ εξέφρασε την ανησυχία της σχετικά με την κατανομή των φορολογικών βαρών, υπογραμμίζοντας ότι τα σχολεία με περιορισμένο αριθμό μαθητών υποχρεούνται να πληρώνουν τους ίδιους φόρους με εκείνα με περισσότερους μαθητές. Αυτό δημιουργεί σοβαρές προκλήσεις για τις μικρές μονάδες, οι οποίες απειλούνται με λουκέτο.
Προβλήματα και περιορισμοί στη λειτουργία
Ένας από τους βασικούς λόγους για την πτώση της βιωσιμότητας των κυλικείων είναι και οι περιορισμοί που τους επιβάλλονται. Η τιμολόγηση των προϊόντων δεν είναι ελεύθερη, ενώ η λίστα με τα επιτρεπόμενα τρόφιμα είναι περιορισμένη. Οι κυλικειάρχες δεν έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τα έσοδά τους με άλλες δραστηριότητες, γεγονός που προκαλεί σημαντικά πλήγματα στις επιχειρήσεις τους. «Δεν μπορούμε να αυξήσουμε τις τιμές, ούτε να ανοίξουμε το κυλικείο μας το Σάββατο ή το απόγευμα», αναφέρει η κυρία Μαστραντωνά.
Αντίστοιχα, οι κυλικειαρχες εξηγούν ότι εκδιώκονται από τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σχετικά με τα προϊόντα που πωλούν, χωρίς να υπάρχει καμία διαβούλευση. Αυτή η κατάσταση αποτελεί σοβαρό πλήγμα για τη βιωσιμότητα των κυλικείων και αποδεικνύει την ανάγκη για μια νέα προσέγγιση.
Συλλογικές δράσεις και προτάσεις
Η συνομοσπονδία κυλικείων δεν έχει μείνει άπρακτη και έχει αρχίσει επαφές με κυβερνητικούς φορείς. Έχουν αποτελέσει αντικείμενο συνάντησης με τον διοικητή της ΑΑΔΕ και εκπροσώπους του Υπουργείου Οικονομικών, οι οποίοι έχουν αναγνωρίσει τη σημαντικότητα των ζητημάτων που έχουν αναφερθεί. Παρόλα αυτά, οι εκπρόσωποι του κλάδου ζητούν την έκδοση νέας εγκυκλίου που θα προβλέπει φορολόγηση με βάση τις ημέρες λειτουργίας, αλλιώς απειλούν με κινητοποιήσεις.
Επιπλέον, η Ομοσπονδία προτείνει τη δημιουργία νέου φορολογικού μοντέλου και την προώθηση της μεσογειακής διατροφής μέσω του σχολικού κυλικείου. Η ιδέα της χορήγησης vouchers σε μαθητές για την πρόσβαση σε υγιεινό και ποιοτικό φαγητό είναι κεντρική στο σχέδιο αυτό. Οι κυλικειάρχες πιστεύουν ότι οι πόροι που διατίθενται για εξωτερικούς προμηθευτές θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν εσωτερικά, ώστε να προωθηθεί μια πιο ασφαλής και υγιής διατροφή για τους μαθητές.
Η κατάσταση της διατροφής στα σχολεία εκφράζει ολοένα και περισσότερη ανησυχία. Περιστατικά τροφικών δηλητηριάσεων υποδεικνύουν την ανάγκη για μια άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση της πολιτείας, ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η ποιότητα των σχολικών γευμάτων.
Η Μυρσίνη Μαστραντωνά καταλήγει λέγοντας ότι είναι κρίσιμο τα παιδιά να έχουν πρόσβαση σε σωστά γεύματα και ότι η πολιτεία πρέπει να ανταποκριθεί άμεσα στα αιτήματα για ένα λειτουργικό και κοινωνικά υπεύθυνο σύστημα. «Ελπίζουμε να βρεθούν λύσεις που θα επιτρέψουν στα κυλικεία να συνεχίσουν να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες και υγιεινές επιλογές διατροφής για τους μαθητές», υπογραμμίζει.