Η Κλιματική Αλλαγή και οι Ιστορικές Πλημμύρες στην Ευρώπη το 2024
Η Ευρώπη αντιμετώπισε το 2024 τις πιο εκτεταμένες πλημμύρες που έχουν καταγραφεί στην περιοχή από το 2013, με το 30% των ποταμών της ηπείρου να ξεχειλίζουν. Αυτές οι πλημμύρες συνέπεσαν με υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ, σύμφωνα με έκθεση του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου Κοπέρνικος σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό.
Από τις πλημμύρες αυτές, τουλάχιστον 335 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ περισσότεροι από 410.000 επηρεάστηκαν. Οι καταιγίδες και οι πλημμύρες προκάλεσαν υλικές ζημιές ύψους 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η δυτική Ευρώπη επλήγη περισσότερο, με το 2024 να είναι η δέκατη πιο υγρή χρονιά από το 1950, όταν ξεκίνησαν οι καταγραφές.
«Πρόκειται για τις πιο εκτεταμένες πλημμύρες που έχει γνωρίσει η Ευρώπη από το 2013», υπογράμμισε η Σαμάνθα Μπέρτζες του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τις Μεσοπρόθεσμες Μετεωρολογικές Προβλέψεις (ECMWF) σε συνέντευξη Τύπου. Αυτές οι καταστροφές συνέβησαν κατά τη διάρκεια της πιο ζεστής χρονιάς που έχει καταγραφεί ποτέ και αναδεικνύουν τη σύνδεση μεταξύ της αυξανόμενης θερμοκρασίας του πλανήτη και της εμφάνισης πιο βίαιων και ακραίων καιρικών φαινομένων.
«Κάθε επιπλέον δέκατο του βαθμού που αυξάνει η θερμοκρασία έχει σημασία, διότι εντείνει τους κινδύνους για τις ζωές μας, τις οικονομίες μας και για τον πλανήτη μας», επισήμανε η Σελέστ Σάουλο του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού. Τον Σεπτέμβριο, η καταιγίδα Μπόρις προκάλεσε βροχόπτωση ισοδύναμη με τρεις μήνες μέσα σε μόλις πέντε ημέρες, προκαλώντας σοβαρές ζημιές σε οκτώ χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.
Ακόμα, τον Οκτώβριο, ισχυρές καταιγίδες στην Ισπανία οδήγησαν σε καταρρακτώδεις βροχές που προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές στη Βαλένθια, με 232 θύματα. Σχεδόν κάθε μήνα του 2024 καταγράφηκαν σοβαρές πλημμύρες στην Ευρώπη, με τις πιο σημαντικές να συμβαίνουν στη Βρετανία, τη βόρεια Ισπανία, τη βόρεια Γαλλία, τη Γερμανία και την Ελβετία.
Παράλληλα, η νοτιοανατολική Ευρώπη υπήρξε μάρτυρας του μεγαλύτερου κύματος καύσωνα που έχει καταγραφεί ποτέ, διαρκώντας συνολικά 13 ημέρες. Οι παγετώνες της Σουηδίας μειώθηκαν με τους πιο γρήγορους ρυθμούς και το θερμικό στρες στους κατοίκους της ηπείρου αυξήθηκε σημαντικά. Η Μπέρτζες επεσήμανε ότι αυτή η αντίθεση δεν συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, αλλά με τα διαφορετικά συστήματα πίεσης που επηρεάζουν τη διανομή υγρασίας και την εμφάνιση νεφώσεων.
Ορισμένες καταιγίδες το 2024 εκτιμάται ότι ήταν πιο βίαιες λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας και υγρασίας της ατμόσφαιρας. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι μελλοντικές κλιματικές αλλαγές θα οδηγήσουν σε πιο συχνές και πιο ακραίες καιρικές συνθήκες. Αυτό ευθυγραμμίζεται με τις προειδοποιήσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), η οποία καθιστά σαφές ότι η Ευρώπη είναι μία από τις περιοχές του κόσμου με αυξανόμενο κίνδυνο πλημμυρών εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Από τη δεκαετία του 1980, η θερμοκρασία στην Ευρώπη αυξάνεται δύο φορές πιο γρήγορα σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, κάνοντάς την την ήπειρο που θερμαίνεται περισσότερο. Η Φλοράνς Ραμπιέ, διευθύντρια του ECMWF, ανέφερε ότι είναι επείγον να δράσουμε, καθώς η σοβαρότητα του κινδύνου αναμένεται να φτάσει σε κρίσιμα ή καταστροφικά επίπεδα έως τα μέσα ή το τέλος του αιώνα.
Προς το παρόν, μόλις οι μισές ευρωπαϊκές πόλεις έχουν καταρτίσει σχέδια προσαρμογής για να αντιμετωπίσουν τα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως οι καύσωνες και οι πλημμύρες. Αυτή η πρόοδος είναι ενθαρρυντική σε σύγκριση με το 2018, όταν μόνο το 18% των πόλεων ήταν προετοιμασμένες. Είναι επιτακτική ανάγκη να συνεχιστούν οι προσπάθειες και να ενισχυθεί η αναγνώριση της σοβαρότητας της κλιματικής αλλαγής, προκειμένου να προστατευτούν οι κοινωνίες και το περιβάλλον.