Ανακήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης από την Ελλάδα
Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το Προεδρικό Διάταγμα που ανακηρύσσει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) στην θαλάσσια περιοχή του Ιονίου, των Ιονίων Νήσων και μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου. Το συγκεκριμένο διάταγμα, το οποίο φέρει την υπογραφή του Κωνσταντίνου Τασούλα ως Προεδρεύοντος της Δημοκρατίας, δημοσιεύθηκε με ημερομηνία 16 Απριλίου 2025 και περιλαμβάνει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, ο οποίος ανακοινώθηκε την ίδια ημέρα.
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός συνιστά μια σημαντική στρατηγική τομή για την οργάνωση των θαλάσσιων περιοχών της Ελλάδας. Για πρώτη φορά, η Πολιτεία καθορίζει και αποτυπώνει σε χάρτες τις χρήσεις και τις δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν σε όλο το εύρος των θαλάσσιων ζωνών, εδραιώνοντας τα δικαιώματά της όπως προβλέπονται από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και την Οδηγία 2014/89/ΕΕ.
Ο χάρτης του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού προσφέρει μια σαφή απεικόνιση των ανακαλύψεων και κατευθύνσεων.
Η απόφαση για την ανακήρυξη της ΑΟΖ στηρίζεται στην συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, που υπεγράφη το 2020 και τέθηκε σε εφαρμογή το 2021. Υπογραμμίζεται ότι η ανακήρυξη αυτή βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, όπως αυτό καθορίζεται από τη Σύμβαση του ΟΗΕ του 1982, την οποία η Ελλάδα έχει κυρώσει από το 1995.
Σημειώνεται ότι η ΑΟΖ που ανακηρύσσεται δεν περιλαμβάνει την αιγιαλίτιδα ζώνη, το εύρος της οποίας καθορίστηκε με τον νόμο του 2021. Ωστόσο, εντός της ΑΟΖ, η Ελλάδα αποκτά πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα για την εκμετάλλευση φυσικών πόρων καθώς και για τη διεξαγωγή ερευνών.
Το διάταγμα διατυπώνει επίσης ότι η χώρα διατηρεί το δικαίωμα να ασκήσει αντίστοιχα δικαιώματα και σε άλλες περιοχές των ακτών της, σύμφωνα πάντοτε με τις διατάξεις του Δικαίου της Θάλασσας. Η ανακήρυξη της ΑΟΖ στο Ιόνιο αποτελεί σημαντικό βήμα στην άσκηση των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, εντασσόμενη στο ευρύτερο πλαίσιο του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
Ρυθμίσεις του Προεδρικού Διατάγματος
Το Προεδρικό Διάταγμα περιλαμβάνει διατάξεις που αφορούν:
- Τις διατάξεις του νόμου 4716/2020, που επικυρώνει τη συμφωνία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2021.
- Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, υπογεγραμμένη το 1982 και κυρωμένη από την Ελλάδα το 1995.
- Η ανακήρυξη δεν επιφέρει δαπάνες στον κρατικό προϋπολογισμό.
- Διατάξεις που δεν αφορούν σε διοικητικές διαδικασίες υποχρεωτικής καταχώρισης στο Εθνικό Μητρώο Διοικητικών Διαδικασιών.
- Γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, με την ανάθεση της δημοσίευσης στον Υπουργό Εξωτερικών.
Δήλωση Υφυπουργού Εξωτερικών
«Η Ελλάδα δεν φοβάται τον διάλογο και έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στις θέσεις της, οι οποίες στηρίζονται στο Διεθνές Δίκαιο», δήλωσε ο Υφυπουργός Εξωτερικών, κ. Τάσος Χατζηβασιλείου, σχολιάζοντας τις πρόσφατες ανακοινώσεις για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό. Όπως τόνισε, η αντίδραση της Τουρκίας ήταν αναμενόμενη, και οι ελληνικές θέσεις είναι γνωστές εδώ και χρόνια. «Οι χάρτες δεν στρέφονται εναντίον κανενός, αλλά αποτυπώνουν τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής ΑΟΖ», πρόσθεσε ο Υφυπουργός.
Παρατήρησε επιπλέον ότι αυτός ο σχεδιασμός δεν ακυρώνει την προσπάθεια επαναπροσέγγισης με την Άγκυρα, αλλά αντίθετα υποστηρίζει τη διαφάνεια και τη θεσμική συνέπεια της χώρας. Εάν δεν είναι εφικτή η εξεύρεση κοινού τόπου με την Τουρκία, υπάρχει πάντα η επιλογή για προσφυγή στη διεθνή δικαιοδοσία.