Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης: Ένας Καθοριστικός Παράγοντας για την Υγεία
Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί ένα σημαντικό και συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα δημόσιας υγείας, το οποίο επιβαρύνει σοβαρά τους συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. Η αύξηση της επίπτωσης της υπέρτασης συνδέεται άρρηκτα με την αύξηση του μέσου όρου ζωής καθώς και με τους σύγχρονους τρόπους διαβίωσης, όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η ανθυγιεινή διατροφή.
Ετησίως, η αρτηριακή υπέρταση ευθύνεται για περίπου 11 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους παγκοσμίως και απορροφά το 4,5% των συνολικών δαπανών υγειονομικής περίθαλψης.
Εκτιμάται ότι 1,28 δισεκατομμύρια ενήλικες ηλικίας 30-79 ετών βιώνουν αυτόν τον ιατρικό παράγοντα, με το 46% αυτών να μην γνωρίζει την κατάσταση της υγείας του. Παράλληλα, λιγότεροι από τους μισούς ενήλικες (42%) διαγιγνώσκονται και λαμβάνουν θεραπεία, με μόλις το 21% (ένας στους πέντε) να καταφέρνει να ρυθμίσει τα επίπεδα της αρτηριακής του πίεσης μέσω της κατάλληλης αγωγής.
Διάγνωση και Παράγοντες Κινδύνου
Η αρτηριακή υπέρταση ορίζεται ως οι τιμές της αρτηριακής πίεσης να είναι >140mmHg για τη συστολική και/ή >90mmHg για τη διαστολική πίεση. Σημαντικό είναι οι διαγνώσεις να γίνονται με σταθερά αυξημένες τιμές σε διαδοχικές μετρήσεις.
Πολλά άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την τακτική παρακολούθηση της πίεσης. Παράγοντες που ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης αυτής της πάθησης περιλαμβάνουν τη μεγαλύτερη ηλικία, γενετικούς παράγοντες, την αύξηση του σωματικού βάρους, την έλλειψη σωματικής άσκησης, τη δίαιτα πλούσια σε αλάτι και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Στρατηγικές Αντιμετώπισης
Ο βασικός στόχος της αντιϋπερτασικής θεραπείας είναι η μείωση της πίεσης σε επίπεδα κάτω από 140/90mmHg, κάτι που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για αγγειακό εγκεφαλικό κατά 40%, για στεφανιαία νόσο κατά 25%, και για καρδιακή ανεπάρκεια κατά 50%.
Ο εκσυγχρονισμένος τρόπος ζωής εστιάζει σε αλλαγές που περιλαμβάνουν τη διακοπή του καπνίσματος, τη μείωση του σωματικού βάρους, τη μείωση κατανάλωσης αλκοόλ και άλατος, καθώς και την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. Η συχνή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και η μείωση πρόσληψης κεκορεσμένων λιπών είναι επίσης καθοριστικοί παράγοντες για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Παγκόσμιο Πρόγραμμα Μάιος Μήνας Μέτρησης
Από το 2017, η Διεθνής Εταιρεία Υπέρτασης υλοποιεί το Παγκόσμιο Πρόγραμμα «Μάιος Μήνας Μέτρησης» (ΜΜΜ), το οποίο πραγματοποιεί μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης στον γενικό πληθυσμό σε περισσότερες από 100 χώρες. Από το 2019 έως το 2024, πάνω από 8 εκατομμύρια προγραμματισμένες μετρήσεις καταγράφηκαν παγκοσμίως.
Με κύριο μήνυμα την ανάγκη να «μετρήσετε την πίεσή σας» και στόχο τη γνωστοποίηση της υπέρτασης, το πρόγραμμα προγραμματίζει δράσεις στην Ελλάδα που περιλαμβάνουν μετρήσεις σε 18 αστικά κέντρα, με συνολικά αποτελέσματα που δείχνουν ότι το 40% των συμμετεχόντων παρουσίασε υπέρταση. Σημαντικό είναι ότι το 25% από αυτούς παρέμεινε αδιάγνωστοι.
Για το 2025, το πρόγραμμα θα αναπτυχθεί με στόχο τη μέτρηση περισσότερων από 10.000 ατόμων σε 33 σημεία έκτισης σε 20 πόλεις της χώρας. Η οργάνωση και οι μετρήσεις θα πραγματοποιηθούν από εξειδικευμένους επαγγελματίες, διασφαλίζοντας την ακριβή και ποιοτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.
Συντονιστής του προγράμματος ΜΜΜ στην Ελλάδα είναι ο καθηγητής Παθολογίας και Υπέρτασης Γεώργιος Στεργίου, στο Κέντρο Υπέρτασης STRIDE-7, ο οποίος συνεργάζεται με την Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης για την υλοποίηση αυτών των σημαντικών δράσεων. Η πρωτοβουλία αυτή είναι καθοριστική στο να ευαισθητοποιήσει και να εκπαιδεύσει τον πληθυσμό για την αναγκαιότητα έγκαιρης διάγνωσης και σωστής αντιμετώπισης της αρτηριακής υπέρτασης.