Κριτική στα Προγράμματα Στέγασης «Σπίτι Μου»
Η Κατερίνα Νοτοπούλου, τομεάρχης Κοινωνικής Συνοχής και Πρόνοιας του ΣΥΡΙΖΑ, σε πρόσφατη ανακοίνωσή της χαρακτηρίζει τα προγράμματα «Σπίτι Μου» ως «συνταγή αποτυχίας» και ασκεί σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση για την ανεπάρκεια στη διαχείριση της στεγαστικής κρίσης.
Συγκεκριμένα, υπογραμμίζει ότι τα προγράμματα αυτά αποδεικνύονται κατώτερα των προσδοκιών. Όπως αποκαλύφθηκε, το πρόγραμμα «Σπίτι μου 1» απέτυχε να καλύψει τις ανάγκες των 40.000 αιτήσεων και των 23.875 προεγκρίσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί ανέρχονται μόλις σε 7.681, δηλαδή λιγότερο από το ένα τρίτο των προεγκρίσεων και το ένα πέμπτο των αιτήσεων.
Επιπλέον, οι δύο τρίτες από τις 14.497 αιτήσεις που είχαν προεγκριθεί, απορρίφθηκαν τελικά βάσει αυστηρών τραπεζικών κριτηρίων. Ως αποτέλεσμα, το πρόγραμμα δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες και υποεκτελείται κατά 150 εκατομμύρια ευρώ, γεγονός που αναμενόταν. Όσοι πολίτες πληρούσαν τα κοινωνικά κριτήρια και είχαν σοβαρές ανάγκες, αντιμετωπίζουν την αδυναμία των τραπεζών με αποτέλεσμα να απορρίπτονται.
Η διαδικασία επιλογής των πολιτών που τελικά έλαβαν τα περιορισμένα δάνεια έγινε με κριτήρια που ευνοούν τους ιδιώτες. Η κ. Νοτοπούλου υποστηρίζει ότι αυτό δείχνει ότι γινόμαστε μάρτυρες μίας τραπεζικής διευθέτησης, που παραπέμπει σε «γαλάζια δάνεια». Αναρωτιέται μάλιστα, με ποιο δικαίωμα η κυβέρνηση παρέδωσε τον έλεγχο δημόσιων πόρων σε ιδιωτικές τράπεζες, που είναι γνωστές για την κοινωνική αδιαφορία τους.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας φαίνεται να αδιαφορεί για τη στεγαστική κρίση, που έχει γίνει βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας. Αντί να επιδείξει σοβαρή πολιτική στήριξης της στέγασης και της κοινωνικής πολιτικής, προτιμά τη στήριξη των τραπεζών και τη συντήρηση του πελατειακού κράτους. Έχει παραχωρήσει 750 εκατομμύρια ευρώ δημοσίων πόρων στα χέρια των τραπεζών, γεγονός που κάνει τους δημόσιους πόρους να λειτουργούν ως εγγυήσεις για τις τράπεζες.
Εάν η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε πράγματι στοχεύσει στη στήριξη των πολιτών και στη δημιουργία μιας πραγματικής στεγαστικής πολιτικής, θα μπορούσε με αυτά τα χρήματα να κατασκευάσει πολλές περισσότερες κατοικίες και να τις παραχωρήσει ή να τις ενοικιάσει με ευνοϊκούς όρους στους συμπολίτες μας που προσπαθούν να επιβιώσουν. Στην αντίθετη κατεύθυνση, η κατάσταση παραμένει επιδεινούμενη, με την Ελλάδα να καταγράφει τριπλάσια αύξηση ενοικίων σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ και να μην διαθέτει κανένα απόθεμα κοινωνικών κατοικιών, αποτυγχάνοντας έτσι να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες της στεγαστικής κρίσης.
Το 2023, η χώρα μας κατέχει την προτελευταία θέση στην ΕΕ ως προς τις δαπάνες για στεγαστική πολιτική με ποσοστό του ΑΕΠ μόλις 1%, σε σύγκριση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ παραμένει τελευταία ως προς τις δαπάνες για την οικοδόμηση κατοικιών, όλα αυτά με ποσοστό 0% σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ, που είναι 0,5%.
Στα τέσσερα χρόνια από το 2019 έως το 2023, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 5,8%, και από το 75,4% του πληθυσμού κατρακύλησε στο 69,6%. Σημαντικός αριθμός 580.000 συμπολιτών μας απαλλάχθηκαν από την ιδιοκτησία τους και πλέον δεν ζουν στο δικό τους σπίτι. Αυτή η μείωση είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε ολόκληρη την ΕΕ, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι μόλις -0,6%.
Η κατάσταση είναι ανησυχητική, καθώς η Ελλάδα είναι πρώτη στην ΕΕ σε ληξιπρόθεσμες οφειλές νοικοκυριών σε στεγαστικά δάνεια, λογαριασμούς κοινής ωφέλειας και ενοίκια, με το 47,3% των νοικοκυριών να αδυνατούν να πληρώσουν εγκαίρως. Σε αντίθεση, ο μέσος όρος της ΕΕ είναι μόλις 9,2%. Το 2023, η Ελλάδα παρουσίασε επίσης το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, με 26% του πληθυσμού να αδυνατεί να νοικιάσει ένα σπίτι τα τελευταία 12 μήνες, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 13%. Δυστυχώς, η πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη απομακρύνει τη χώρα από τα ευρωπαϊκά πρότυπα που προασπίζουν τα δικαιώματα των πολιτών στην κατοικία, με πολλές χώρες να προσφέρουν ρυθμισμένα ή μειωμένα κοινωνικά ενοίκια.
Η Νέα Δημοκρατία φαίνεται να σπυρώνει φρούδες ελπίδες σχετικά με τη στεγαστική κρίση, αλλά οι κοινωνικές ανισότητες συνεχίζουν να επηρεάζουν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, δημιουργώντας σοβαρές κοινωνικές θύελλες.