Η επίδραση της δασμολογίας Τραμπ στην πολιτική επιτοκίων της ΕΚΤ
Η ταχύτερη μείωση των επιτοκίων πιθανότατα θα είναι ένα από τα λίγα θετικά αποτελέσματα της επιθετικής και ετεροκλητης δασμολογικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών. Στις 2 Απριλίου, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε νέα μέτρα, που περιλάμβαναν αυξημένους «ανταποδοτικούς» δασμούς, προκαλώντας σοκ στις παγκόσμιες αγορές. Πριν από αυτές τις ανακοινώσεις, η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για μια νέα μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, στη συνεδρίαση της Μεγάλης Πέμπτης, 17 Απριλίου, φαινόταν δύσκολη. Ωστόσο, μετά από αυτές τις εξελίξεις, οι αναλυτές συμπεραίνουν ότι η ζυγαριά γέρνει υπέρ της μείωσης, αποτελώντας την έβδομη μείωση από τον Ιούνιο του 2024, και θα μπορούσε να μειώσει το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ στο 2,25%.
Οι μακροοικονομικές προοπτικές και οι επιπτώσεις των δασμών
Η νέα τάξη πραγμάτων στο παγκόσμιο εμπόριο, που προωθεί η Αμερική, επηρεάζει άμεσα τις μακροοικονομικές προοπτικές, στις οποίες βασίζονται οι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής, και κυρίως τις προσδοκίες για την ανάπτυξη. Η ΕΚΤ, στα αρχικά στάδια του Μαρτίου, ανέμενε μια αναιμική ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης, στο 0,9%, επικεντρωμένη αποκλειστικά στον αντίκτυπο που είχε ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Αφού οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ανταποδοτικούς δασμούς ύψους 20% για τις περισσότερες εισαγωγές από χώρες της ΕΕ, οι προβλέψεις για ανάπτυξη επιδεινώθηκαν, αν και οι δασμοί μειώθηκαν στο 10% για μια περίοδο 90 ημερών. Δεδομένου ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των εμπορικών αξιωματούχων της ΕΕ και των ΗΠΑ είναι σε εξέλιξη, η επιτυχία τους παραμένει αβέβαιη. Γι’ αυτό και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι τα αντίμετρα της ΕΕ θα ενεργοποιηθούν εάν οι διαπραγματεύσεις δεν αποδεχθούν ικανοποιητικά αποτελέσματα, τονίζοντας ότι «όλες οι επιλογές παραμένουν πάνω στο τραπέζι».
Οι επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές εξαγωγές
Οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ έχουν ήδη υποστεί αρνητικές συνέπειες, καθώς ισχύουν ελάχιστοι δασμοί της τάξης του 10%, ενώ πρόσφατα προστέθηκαν κλαδικοί δασμοί 25% για είδη όπως χάλυβας, αλουμίνιο και αυτοκίνητα. Αυτό έχει προκαλέσει μια σημαντική αλλαγή στο επιχειρηματικό περιβάλλον, με τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να βρίσκονται σε δεινή θέση.
Η αβεβαιότητα γύρω από την εμπορική πολιτική δημιουργεί ένα κλίμα που δεν ευνοεί τις επιχειρηματικές επενδύσεις, οδηγώντας σε αναστολή τους μέχρι την πλήρη αποσαφήνιση της κατάστασης με τους δασμούς. Υπό αυτό το πρίσμα, ο κίνδυνος επιδείνωσης των ήδη περιορισμένων προοπτικών ανάκαμψης στην Ευρώπη είναι καθαρά ορατός. Σύμφωνα με αναλυτές που ρωτήθηκαν από το Reuters, οι αρνητικές συνέπειες των δασμών αναμένονται να είναι μεγαλύτερες σε σχέση με τις θετικές επιπτώσεις της Γερμανίας που σχεδιάζει να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες.
Αν η ΕΚΤ προχωρήσει σε ταχύτερη μείωση των επιτοκίων, αυτό θα προσφέρει μια αναγκαία στήριξη στην ευρωπαϊκή οικονομία. Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη τον Μάρτιο μειώθηκε στο 2,2%, παραμένοντας κοντά στον στόχο του 2%. Οι ανατιμήσεις του ευρώ έναντι του δολαρίου, λόγω της δασμολογικής πολιτικής Τραμπ, βοηθούν στη μείωση του πληθωρισμού, όπως και η πτώση στις τιμές του πετρελαίου, το οποίο έχει πέσει στα 60-65 δολάρια το βαρέλι.
Ωστόσο, εάν η ΕΕ αποφασίσει να επιβάλει δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να σημειώσει αύξηση, κάτι που δεν αναμένεται πριν ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ. Στις υπάρχουσες συνθήκες, το γενικό συμπέρασμα είναι ότι ο πληθωρισμός δεν αναμένεται να εκτροχιαστεί από τους καθορισμένους στόχους του.