Μνημόνια 15 χρόνια μετά: Σα να μην πέρασε μια ημέρα…
Πριν από 15 χρόνια, στις 23 Απριλίου 2010, η Ελλάδα εισήλθε σε μια δύσκολη περίοδο, αυτή των μνημονίων. Σήμερα, θα περίμενε κανείς ότι τόσο το πολιτικό προσωπικό όσο και η κοινωνία θα είχαν αποκτήσει την απαιτούμενη γνώση και εμπειρία ώστε να αποφευχθούν παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον. Δυστυχώς, η πραγματικότητα φαίνεται να είναι διαφορετική.
Αναρωτιέται κανείς ποιοι λόγοι οδηγούν σε αυτή την πεζή διάθεση. Πόσο δικαιολογημένος είναι αυτός ο σκεπτικισμός, ειδικά όταν η κυβέρνηση εξαγγέλλει την επίτευξη ενός «θηριώδους πρωτογενούς πλεονάσματος» για το προηγούμενο έτος; Σε ποιους λόγους βασίζεται αυτή η προειδοποίηση, όταν οι διεθνείς οίκοι αναβαθμίζουν την ελληνική οικονομία, έστω και με επιφυλάξεις; Ουσιαστικά, πρόκειται για την έλλειψη στόχων και στρατηγικής στο πολιτικό και κοινωνικό μας πλαίσιο. Η αναγκαιότητα για αλλαγή δεν έχει γίνει πλήρως κατανοητή.
Την προηγούμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση γνωστοποίησε ότι η υπερεπίτευξη στόχων για το 2024 ενδέχεται να οδηγήσει σε ακόμα καλύτερη δημοσιονομική εικόνα για το τρέχον έτος. Έτσι, από τον επόμενο Νοέμβριο, σκοπεύει να ανακοινώσει κοινωνικές παροχές ύψους 1,1 δισ. ευρώ, οι οποίες θα απευθυνθούν κυρίως σε χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους που αντιμετωπίζουν στεγαστικά προβλήματα. Αντί να στηριχθούν σε βιώσιμες λύσεις, όπως η επιδότηση της γέννησης παιδιών, επιλέγεται η διανομή επιδομάτων που δεν προσφέρουν πραγματική βοήθεια. Μάλιστα, οι παροχές αυτές μοιάζουν να ανήκουν σε μια λογική των «ψίχουλων», με την κοινωνία και την αντιπολίτευση να ζητούν ακόμα περισσότερα χωρίς να αναζητούν ουσιαστικές λύσεις.
Προβληματική είναι η εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων, καθώς η κατανομή των κεφαλαίων είναι αποσπασματική και χωρίς στρατηγική. Το στεγαστικό επίδομα που προτείνεται δεν αντιμετωπίζει τα αίτια της στεγαστικής κρίσης, ούτε συμβάλλει στην ανακούφιση από τη φοροδιαφυγή. Η σχέση της κρατικής επιδότησης με τις αυξήσεις των ενοικίων δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τους πολίτες. Τα επιδόματα, αντί να ενισχύουν το διαθέσιμο εισόδημα των μισθωτών, είναι πιθανό να οδηγήσουν σε αύξηση των ενοικίων, χωρίς να επιλύσουν τα θεμελιώδη προβλήματα της στέγασης.
Είναι προφανές ότι η διαχείριση των οικονομικών πόρων απαιτεί προσεκτική και στρατηγική προσέγγιση. Αντ’ αυτού, προτιμάμε να «πετάμε τα χρήματα από το ελικόπτερο», παρέχοντας επιδόματα χωρίς κάποιο κοινωνικό πολλαπλασιαστή και χωρίς ουσιαστική αξία. Είναι καιρός να αναλογιστούμε πώς μπορούμε να επενδύσουμε σε βιώσιμα προγράμματα που θα δημιουργήσουν μακροπρόθεσμες λύσεις για την κοινωνία μας και να μην επιδίδεται η πολιτική μας σε βραχυπρόθεσμες λύσεις που επαναπαύουν τους πολίτες.