Αποκατάσταση του Κυβερνείου Καλαμαριάς: Ένα πολιτιστικό έργο με προοπτική
Το 2006, το Κυβερνείο σταμάτησε να λειτουργεί ως κατοικία του εκάστοτε υπουργού Μακεδονίας-Θράκης. Δύο δεκαετίες αργότερα, το 2026, αναμένεται η έναρξη της αποκατάστασής του, προκειμένου να επανέλθει στη χρήση του από το κοινό. Το κτίριο, το οποίο κατασκευάστηκε το 1960, αρχικά είχε προορισμό να φιλοξενεί τη βασιλική οικογένεια κατά τις επισκέψεις τους στη Θεσσαλονίκη, γι’ αυτό και έχει αποκτήσει την ονομασία «παλατάκι». Ανήκει στην ΕΤΑΔ και έως το 2001 δεν διατηρήθηκε, με αποτέλεσμα να αφεθεί στη φθορά του χρόνου, παρά τον χαρακτηρισμό του ως διατηρητέου.
Τον περασμένο Ιούνιο, υπεγράφη ένα μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της Βουλής, του Υπερταμείου και της ΕΤΑΔ, το οποίο αποσκοπεί στην αποκατάσταση του κτιρίου. Η υπογραφή αυτή ακολούθησε επιστολή της δημάρχου Καλαμαριάς, Χρύσας Αράπογλου, προς τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ανησυχώντας για την επόμενη ημέρα του Κυβερνείου και ζητώντας την αξιοποίησή του ως χώρου πολιτισμού με υπερτοπική σημασία.
Το τριμερές μνημόνιο προβλέπει ότι το Υπερταμείο και η ΕΤΑΔ θα εκτιμήσουν το κόστος των αναγκαίων μελετών για την αποκατάσταση του ακινήτου και του περιβάλλοντος χώρου. Σύμφωνα με τη διευθύνουσα σύμβουλο της ΕΤΑΔ, Ηρώ Χατζηγεωργίου, η διαδικασία αυτή έχει αρχίσει και επιδιώκει την αποτύπωση της αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας του κτιρίου.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, ανατέθηκαν οι πρώτες τεχνικές μελέτες, οι οποίες περιλαμβάνουν στατικό προέλεγχο, τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση, καθώς και γεωτεχνική μελέτη. «Βρισκόμαστε σε διαδικασία ανάθεσης μελετών αποκατάστασης, που θα αποκαλύψουν την αξία του κτιρίου», προσθέτει η κ. Χατζηγεωργίου, τονίζοντας ότι η δημοπράτηση των έργων είναι προγραμματισμένη για το πρώτο τρίμηνο του 2026.
Στρατηγική Συνεργασίας και Διαχείριση
Η διαχείριση του χώρου θα εξεταστεί με τη συμμετοχή είτε της ΕΤΑΔ είτε του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων. Σύμφωνα με την κ. Χατζηγεωργίου, επιδιώκεται ένα μοντέλο συνδιαχείρισης, το οποίο θα συνδυάζει τη θεσμική εμπειρία με μια πιο ευέλικτη προσέγγιση, διασφαλίζοντας τη λειτουργική βιωσιμότητα του Κυβερνείου. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και αποτελεί θεμέλιο για τη βιωσιμότητα του κτιρίου.
Δραστηριότητες και Χρήσεις του Κυβερνείου
Μια σημαντική ανησυχία για την τοπική κοινωνία είναι ποιες χρήσεις θα φιλοξενούνται στο Κυβερνείο και κατά πόσο θα είναι ανοικτό στο ευρύ κοινό. Η ΕΤΑΔ έχει αναγνωρίσει τη σημασία του διαλόγου με πολιτιστικούς φορείς και επαγγελματίες του τουρισμού, προκειμένου να αντλήσει ιδέες για την αξιοποίηση του κτιρίου. «Με στόχο τη δημιουργία ενός προορισμού ανοιχτού στους επισκέπτες και τους κατοίκους της πόλης, είναι σημαντικό να αναδειχθούν τόσο ο ιστορικός χαρακτήρας του κτιρίου όσο και η σημασία του για την πόλη», υπογραμμίζει η κ. Χατζηγεωργίου.
Οι επιδιωκόμενες χρήσεις περιλαμβάνουν δράσεις με ιστορικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, όπως εκθέσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις, που θα ενισχύσουν την εξωστρέφεια του Ιδρύματος της Βουλής. Το Κυβερνείο, σύμφωνα με την κ. Χατζηγεωργίου, έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει ένα σημείο συγκέντρωσης και ανταλλαγής γνώσεων, εμπλουτίζοντας την πολιτιστική ζωή της Θεσσαλονίκης.
Αντιπαραθέσεις και Ανησυχίες
Η υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας είναι ένα σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση του Κυβερνείου, όμως οι ανησυχίες παραμένουν. Η δήμαρχος Καλαμαριάς, Χρύσα Αράπογλου, εκφράζει την ανησυχία της για την έλλειψη επίσημης ενημέρωσης σχετικά με τα σχέδια της ΕΤΑΔ. Παρά τις πληροφορίες για πολιτιστικές χρήσεις του Παλατακιού, η αβεβαιότητα σχετικά με τις ακριβείς χρήσεις προκαλεί ανησυχία στην τοπική κοινωνία.
Η συμμετοχή του δήμου Καλαμαριάς είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη και διασφάλιση των δικαιωμάτων της τοπικής κοινωνίας. Παράλληλα, οι αναπτυξιακές στρατηγικές για την περιοχή απαιτούν ενσωμάτωση του Κυβερνείου στο ευρύτερο σχέδιο, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξή του. Το Παλατάκι είναι σύμβολο της ιστορίας της Θεσσαλονίκης και το μέλλον του πρέπει να καθοριστεί με τη συμμετοχή όλων των φορέων.