Η Γαλάζια Οικονομία ως Μηχανισμός Ανάπτυξης

Με ποιον τρόπο μπορούν οι καινοτόμες πολιτικές, οι επενδύσεις και οι σχετικές συνεργασίες να συνεισφέρουν στην ενίσχυση της γαλάζιας ανάπτυξης και της ανθεκτικότητας των παράκτιων περιοχών; Πώς μπορούν να δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες σε τομείς όπως η τουρισμός, η ναυτιλία, η ανανεώσιμη ενέργεια και η θαλάσσια βιοτεχνολογία; Αυτά τα ζητήματα τέθηκαν στο επίκεντρο του 13ου Συνεδρίου Περιφερειακής Ανάπτυξης (RGC), με χορηγό επικοινωνίας το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ο Επίτροπος Αλιείας και Ωκεανών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κώστας Καδής, στη διάρκεια της τοποθέτησής του, επισήμανε ότι το ζήτημα της γαλάζιας οικονομίας είναι ιδιαίτερα επίκαιρο και η συμβολή της είναι πολυδιάστατη, προσδιορίζοντας την ως σημαντικό παράγοντα που προσφέρει υψηλή προστιθέμενη αξία. Όπως ανέφερε, «στην ΕΕ, η γαλάζια οικονομία δεν είναι απλώς ακρογωνιαίος λίθος της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και αναπόσπαστο κομμάτι της ευρύτερης βιομηχανικής στρατηγικής και της στρατηγικής ασφάλειας της Ευρώπης, υποστηρίζοντας πάνω από 6 εκατ. θέσεις εργασίας και δημιουργώντας 171 δισ. ευρώ σε ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, καθιστώντας τη γαλάζια οικονομία ως σημαντικό πυλώνα ανάπτυξης για τις παράκτιες κοινοτήτες μας.

Η γαλάζια οικονομία περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα τομέων, συνδυάζοντας παραδοσιακές και αναδυόμενες βιομηχανίες. Σε αυτήν ανήκουν κλασικοί τομείς, όπως η αλιεία, η υδατοκαλλιέργεια και η ναυτιλία, οι οποίοι υποβάλλονται σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Επιπλέον, περιλαμβάνει καινοτόμες βιομηχανίες, όπως οι θαλάσσιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η γαλάζια βιοτεχνολογία και οι τεχνολογίες παρακολούθησης των ωκεανών. Ο κ. Καδής επεσήμανε την ενσωμάτωσή τους στη γαλάζια οικονομία, αναδεικνύοντας το ρόλο τους στη βιωσιμότητα αλλά και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η στήριξη στους τομείς της αειφόρου αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, η υιοθέτηση καθαρών γαλάζιων τεχνολογιών, καθώς και η εφαρμογή επιχειρηματικών μοντέλων που θα διασφαλίσουν τη διατήρηση και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας. «Διαθέτουμε τη γνώση, την τεχνολογία, το κεφάλαιο και, πιο σημαντικά, τη βούληση να οικοδομήσουμε μια βιώσιμη γαλάζια οικονομία, που μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και ταυτόχρονα να προάγει νέες βιομηχανίες και θέσεις εργασίας» υπογράμμισε ο Επίτροπος.

Ο κ. Καδής επίσης αναφέρθηκε στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τους Ωκεανούς, το οποίο θα παρουσιαστεί στη διάσκεψη του ΟΗΕ στη Νίκαια τον προσεχή Ιούνιο. Αυτό το σύμφωνο θα αποτελέσει ένα στρατηγικό πλαίσιο αναφοράς για όλες τις πολιτικές που σχετίζονται με τους ωκεανούς. Ο Επίτροπος τονίζει τη σημασία της γαλάζιας οικονομίας για την Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι αντιπροσωπεύει σχεδόν το 50% του ΑΕΠ της χώρας και εμπλέκεται σε ένα σημαντικό ποσοστό των εξαγωγών της. Σημείωσε ότι η Ελλάδα είναι στην τρίτη θέση της συνολικής απασχόλησης στη γαλάζια οικονομία της ΕΕ, συμβάλλοντας στο 12% των θέσεων εργασίας και παράγοντας το 4% της προστιθέμενης αξίας της γαλάζιας οικονομίας της Ένωσης.

Η συμβολή της Ελλάδας στον τομέα του παράκτιου τουρισμού είναι επίσης καθοριστική, καθώς αντιστοιχεί στο 19% της απασχόλησης στην ΕΕ και φιλοξενεί το 20% όλων των επιβατών της ΕΕ. Κλείνοντας, ο κ. Καδής παρουσίασε τα χρηματοδοτικά εργαλεία που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας και το επενδυτικό πρόγραμμα InvestEU.

Ο Επίτροπος Αλιείας και Ωκεανών κατέστησε σαφές ότι η Ελλάδα είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα του σημαντικού ρόλου της γαλάζιας οικονομίας στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Επίσης, απηύθυνε έκκληση για τη συνεχιζόμενη υποστήριξη της γαλάζιας οικονομίας, με στόχο την ευημερία των κοινοτήτων που εξαρτώνται από αυτήν και την υγεία των ωκεανών μας. Ο Principal Advisor to the Director-General for Maritime Affairs and Fisheries, Stefaan de Rynck ανέφερε τη σημαντική συμβολή της γαλάζιας οικονομίας στην ανάπτυξη της ΕΕ και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Υπογράμμισε την ανάγκη διείσδυσης της έννοιας της γαλάζιας οικονομίας στην κοινωνία, καθώς και την επίδρασή της στην ανταγωνιστικότητα και τις επενδύσεις, μέσω τομέων όπως η φαρμακευτική, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η βιοτεχνολογία, και η νανοτεχνολογία.

Αξιοσημείωτες είναι και οι προτεραιότητες της νέας νησιωτικής πολιτικής, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Ενίσχυση των αλιευτικών εγκαταστάσεων
• Αλιεία
• Ιχθυοκαλλιέργεια, λαμβάνοντας υπόψη τη μείωση των ποσοστών τα τελευταία χρόνια
• Τουρισμός

Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Εμμανουήλ Κουτουλάκης, υπογράμμισε τη μεγαλύτερη πρόκληση, που είναι να αναγνωριστεί η γαλάζια οικονομία ως ένα μοντέλο ανάπτυξης που εξελίσσεται, ιδιαίτερα για την Ελλάδα, όπου η σύνδεση με τη γαλάζια οικονομία είναι κομβική για την ταυτότητα και το DNA των νησιών. Ο ίδιος χαρακτήρισε τη γαλάζια οικονομία, τη θαλάσσια οικονομία και τη νησιωτικότητα ως ένα τρίπτυχο, το οποίο μπορεί να συνδράμει στην επίτευξη βιώσιμων θέσεων απασχόλησης και εισοδήματος.